Akü Şarj Odalarında Yanıcı Patlayıcı Gaz (Hidrojen) Algılama

Hidrojen Gaz Algılama Gerektiren Başlıca Yerler Nerelerdir?

Akü üretim tesislerindeki şarj odaları, forklift ve zemin temizlik makinesi gibi akülü araçların şarj edildiği mekanlar (forklift şarj odaları) yanıcı hidrojen gazının tehlike oluşturduğu başlıca noktalardır. Bu mekanların güvenliği yanıcı gaz düzeyi algılama dedektörleri ve havalandırma sistemleri ile sağlanmalıdır. Yanıcı gazın bulunabildiği ortamda kullanılacak bu cihazlar, yanıcı-patlayıcı nitelikteki gazı patlatmaz nitelikte, ATEX sertifikası ile sertifikalandırılmış nitelikte olmalıdır.

Kurşun Asitli Akü Nedir? Nasıl Çalışır?

Otomobillerde yaygın olarak kullanılan kurşun-asit aküler, araçtaki motoru başlatmak ve elektrikli aksamı güvenle çalıştırmak gibi işlevlere sahip iken, forkliftlerde, golf arabalarında, zemin temizlik makinelerinde ise aracın ana güç kaynağı rolündedir.

Kurşun-asit akü, dayanıklı bir plastik kap, pozitif ve negatif yüklü iki elektrot ve elektrolit sıvıdan oluşur. Tipik bir aküde negatif elektrot saf kurşun, pozitif elektrot kurşun dioksit, elektrolit sıvı ise sülfürik asit çözeltisidir. Normal kullanımda (deşarj durumunda), pozitif plaka (PbO₂) ve elektrolit (H₂SO₄) arasındaki kimyasal tepkime sonucu, PbSO₄ ve H₂O oluşurken, negatif plaka (Pb) ve elektrolit (H₂SO₄) arasındaki tepkimede ise yine PbSO₄ ve H₂ oluşur. Bu tepkime sonucu hücre başı yaklaşık 2V enerji açığa çıkar.

Şarj esnasında ise akünün normal gücünden biraz daha fazla elektrik elektrotlarına uygulanır. Bu şekilde reaksiyon tersine dönerek elektrotlar ve elektrolit yavaşça eski haline döner.

Kurşun Asitli Aküler Nasıl Patlayıcı Gaz Salınımı Yapar?

Çeşitli ihtiyaçlara uygun akü tipleri üretilmiş olsa da (SLI, AGM, traksiyoner vb.) tüm kurşun-asit akülerin ortak yanı, özellikle şarj esnasında yanıcı gaz salınımı yapmalarıdır.

Yukarıdaki detaylarını verdiğimiz normal şarj-deşarj döngüsünde açığa çıkan Hidrojen ve Oksijen gazları, 100% verimlilikle tepkimelere girmez, bir miktar gaz akünün buşon kapağından veya vent deliğinden salınır. Özellikle şarj esnasında gaz salınım miktarı artar, aşırı şarj durumunda elektrolitteki suyun hidrolize uğraması yanıcı gaz salınımını tehlikeli düzeylere getirebilir.

Akü Şarj Odalarında Yanıcı-Patlayıcı Hidrojen Gazı Nasıl Tespit Edilir?

Hidrojen gazı havadan hafif bir gaz olduğu için sızıntı durumunda yükselerek tavana yakın yerlerde birikme gösterir. Hidrojen salınımı yapabilecek akülerin bulunduğu ve şarj edildiği mekanlarda tavana yakın, uygun noktalara hidrojen dedektörü yerleştirilerek sürekli ölçüm yapılır. Hidrojen gazı tehlike düzeyde algılanırsa alarm sistemi devreye sokulabilir, havalandırma sistemi otomatik çalıştırılarak tehlikeli gaz ortamdan dışarı atılabilir.

Gaz Algılama Cihazları, Hidrojen Dedektörleri

Yanıcı patlayıcı ortamda kullanıma uygun olan Karf&Scoot GD2G Hidrojen Dedektörü, ve GDSFX Hidrojen Dedektörlerimiz katalitik(pelistör) sensör teknolojisi ile 0-100%LEL aralığında hızlı güvenilir hidrojen algılama yapabilmektedir. Dijital ve analog çıkışları sayesinde tesisinizdeki otomasyon panosuna tam uyum sağlayarak kullanılabileceği gibi, kontrol panosu gerektirmeksizin tek başına ölçüm yaparak fan ve siren ekipmanlarınızı otomatik çalıştırmakta da kullanılabilir.

İkaz ve Alarm Sistemleri (Işıklı-Sesli Uyarılar)

Gaz sensörü patlayıcı sınır değerinin belirli bir yüzdesine ulaştığında, çalışanların hızla harekete geçebilmesi için çok katmanlı bir alarm stratejisi devreye girmelidir. Akü şarj odalarında yaygın olarak kullanılan çözüm, yanıp sönen yüksek-parlaklıkta bir strob lamba ile 90-110 dB arası ayarlanabilir siren kombinasyonudur. Görsel uyarı (kırmızı veya kehribar renkli xenon/LED beacon) gürültülü üretim ortamlarında bile net fark edilirken, sesli uyarı montaj yüksekliğine göre yönlendirilmiş korna-tip hoparlörlerle odanın tamamına homojen dağılır. İkaz cihazlarının alev sızdırmaz (Ex d) veya kıvılcım güvenlikli (Ex i) sertifikalı versiyonlarının seçilmesi, sensörün kurulu olduğu ATEX Zone ile aynı koruma seviyesini korumaya devam eder. Bununla birlikte, kontrol paneli iki kademeli çıkış verecek şekilde programlanır:

1. Ön-alarm (örn. %20 LEL) – Sarı strob + kısa aralıklı bip: bakım veya forklift operatörüne erken uyarı.
2. Ana alarm (örn. %50 LEL) – Kırmızı strob + sürekli siren: bölgenin derhâl tahliyesi ve güç kesimi için otomatik tetik.

Havalandırma ve Otomatik Gaz Tahliyesi

Akü şarj sürecinde açığa çıkan hidrojenin yoğunluğu havadan daha düşük olduğu için, tahliye sisteminin odanın tavan bölgesine odaklanması kritik önem taşır. Endüstride en güvenilir yaklaşım, dedike bir mekanik egzost fanını gaz algılama paneline doğrudan entegre etmektir. Panel, ön-alarm seviyesinde fanı “yüksek devir” moduna geçirir; ana alarm seviyesinde ise fanın yanında otomatik açılan taze hava klapesi devreye girer. Ventilatör motoru ve anahtarlama elemanları, kıvılcım oluşturmaması adına Ex-proof fan-motor üniteleri veya sensörle aynı bölge sınıflandırmasının dışında konumlandırılmış kanal fanları olarak seçilir.

Bu iki ilave katman (etkili ikaz ve hızlı gaz tahliyesi) mevcut sensör altyapısını tamamlayarak akü şarj odalarında yalnızca tespitten ibaret olmayan, tam entegre bir güvenlik zinciri oluşturur.

Detaylı ürün bilgisi, tesisinizin ihtiyacının belirlenmesi ve size özel tekliflerimiz için info@karfandscoot.com veya iletişim sayfamızdan bizimle iletişime geçebilirsiniz.

İçeriğimizi kaynak göstererek alıntılayabilirsiniz, ancak izinsiz kopyalama yapılmaması rica olunur. Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Karf&Scoot